صفر تا 100 هوش تجاری یا BI

هوش تجاری جهت کمک به سازمان‌ها در راه اخذ تصمیمات علمی و مطمئن مورداستفاده قرار می‌گیرد. هوش تجاری به زبان ساده این کار را براساس ترکیب بهترین شیوه‌های تحلیل آماری با یکدیگر انجام می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به داده کاوی، تجزیه‌وتحلیل شاخه تجاری، استفاده از ابزارهای مناسب و غیره اشاره کرد. به‌طورکلی با استفاده از BI و در اختیار داشتن داده‌های مناسب قادر خواهید بود که همه موارد کارآمد و ناکارآمد را تفکیک کرده و به آن‌ها رسیدگی کنید.

این تکنولوژی بیشتر برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، مشخص‌کردن معیارها، پیش‌بینی بازار در آینده و ارائه آن در غالب نمودار و… مورداستفاده قرار می‌گیرد. با کمک اطلاعات حاصل از آن، دید مناسب‌تری نسبت به عملیات تجاری خود خواهید داشت. آینده هوش تجاری به دلیل روند زندگی روزمره بسیار روشن است؛ به همین دلیل داشتن اطلاعات کافی و استفاده از آن برای همه صاحبان کسب‌وکار ضروری است.

تحلیلگر هوش تجاری چه می‌کند؟

حال که با مفهوم دقیق هوش تجاری آشنا شدید بهتر است به سراغ بررسی نحوه عملکرد تحلیلگر تجاری برویم. کارهایی که یک تحلیلگر انجام می‌دهد باتوجه‌به داده‌های ارائه شده به سیستم و اطلاعات دریافتی آن، متفاوت خواهد بود زیرا ممکن است گاهی با مشکلاتی از قبیل نتیجه ضعیف مواجه شود و گاهی همه چیز طبق انتظار پیش برود. اما اکنون به بیان روزی می‌پردازیم که همه چیز ایده‌آل سپری شود.

در طی یک فرایند ابتدا داده‌ها جمع‌آوری شده، سپس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌گیرند و در نهایت نتیجه پایانی در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. هرکدام از سه مرحله ذکر شده به چندین قسمت تقسیم می‌شوند که اختیارات و امکانات بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهند.

5 وظیفه اساسی هوش تجاری چیست؟

هوش تجاری برای کمک به کسب‌وکارها وظایف زیادی دارد که چند مورد آن از بقیه بسیار مهم‌تری است که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

•  تحلیلگر کسب‌وکار

در این بخش بازار کار و فرایند طی شده در کسب‌وکار مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طور دقیق‌تر در این قسمت به تجزیه کسب‌وکار، پیش‌بینی آینده، برنامه‌ریزی برای آینده، قیمت‌گذاری و… پرداخته می‌شود. در نهایت نیز مناسب بودن راه‌حل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

• تحلیلگر داده

وظیفه دیگر سیستم هوش تجاری تجزیه‌وتحلیل داده‌های دریافتی است که طی آن داده‌ها پاک‌سازی شده، تبدیل می‌شوند، مدل مناسب می‌سازند و با ارائه نتیجه به تصمیم‌گیری درست مدیران کمک می‌کنند. در دنیای پیشرفته امروز این وظیفه بسیار موردتوجه قرار گرفته است.

•  مهندسی داده

مهندسی اطلاعات نام دیگری است که به این وظیفه اطلاق می‌شود. وظیفه این قسمت این است که خطوطی بزرگ از داده‌ها ایجاد کند و امکان بهره‌برداری از آن‌ها و نتیجه‌گیری نهایی را فراهم کند. در این وضعیت بیشتر بر روی قالب، مقیاس، امنیت و غیره متمرکزند.

• دانشمند داده

وظیفه بعدی هوش مصنوعی این است که کد برنامه‌نویسی ایجاد کند و از ترکیب آن با علم آمار، بینشی دقیق و درست از داده‌ها به وجود آورد.

مدیریت پایگاه‌داده

این وظیفه شامل برنامه‌ریزی درباره ظرفیت، دریافت و دسته‌بندی داده، اجرای طراحی مناسب برای پایگاه‌داده، بررسی عملکرد سیستم، ایجاد امنیت و عیب‌یابی است. در صورت نیاز باید پشتیبانی و ریکاوری اطلاعات نیز انجام دهد.

چه مهارت‌هایی برای هوش تجاری مورد نیاز است؟

هوش تجاری دارای مراحل مختلفی است که برای انجام آن‌ها باید مهارت‌های لازم را داشته باشید. البته باید به این مراحل کارهایی مانند پشتیبانی را نیز اضافه کنید که آن‌هم به مهارت خاص خود نیاز دارد. اما به‌طورکلی برای بهره‌مندی از این علم باید مهارت‌های زیر را آموخته باشید:

1. برای برخورداری از Business Intelligence و داشتن شغلی با آینده تضمین شده، در ابتدا باید با برنامه‌نویسی مخصوص آن آشنا شوید. این برنامه SQL است که زبان پرس‌وجو نیز نامیده می‌شود. درصورتی‌که بخواهید خیلی حرفه‌ای وارد این شغل شوید باید خیلی کامل با SQL و روش استفاده از آن را بدانید.
2. مهارت بعدی که باید به آن مسلط باشید، تحلیل داده‌ها است. شما باید قادر باشید منابع مختلف را بررسی و نتیجه‌گیری درستی از اطلاعات به‌دست‌آمده ارائه دهید.
3. به دلیل اینکه مهارت شما در زمینه تجاری مورداستفاده قرار می‌گیرد، باید درباره استراتژی‌های تجاری و حل مسئله‌های مربوط به آن نیز مهارت کافی را داشته باشید.
4. مهارت‌های ذکر شده را می‌توانید در حین کار بیاموزید اما باید اطلاعات خاصی درباره صنعت تجاری موردنظر داشته باشید زیرا با دانش کافی می‌توانید به‌راحتی ارتباط بین داده‌ها و حل مشکل تجاری را متوجه شوید.
5. فن بیان از دیگر مهارت‌هایی است که باید به آن مسلط باشید. درصورتی‌که از فن بیان خوبی برخوردار باشید می‌توانید نتایج حاصله را به طور شفاف برای تصمیم‌گیران نهایی توضیح دهید و در کسب بهترین تصمیم نقش شایانی داشته باشید. حتی برحسب وظیفه ممکن است مجبور باشید با افراد غیرمتخصص نیز تبادل اطلاعات داشته باشید که در اینجا هنر فن بیان بسیار به شما کمک می‌کند.
6. تکنیک‌های هوش تجاری همیشه جزئیات محور بوده‌اند؛ بنابراین شما باید بسیار ریزبین باشید و بهترین راه برای پیشرفت بیشتر سازمان را تشخیص دهید.
7. آخرین مورد داشتن زیرکی تجاری است. یعنی شما باید توانایی بالایی در به‌دست‌آوردن درک صحیح از مدل مناسب سازمان را داشته باشید. باید بتوانید بیشترین ارزش‌ها را کسب کرده و استراتژی مناسبی را ارائه دهید و به شرکت در حرکت به‌سوی موفقیت کمک کنید.

نقش هوش تجاری چیست؟

این امر طبیعی است هر شخص تمایل داشته باشد که تنها از ابزار و سیستم‌های مفید در زندگی و کار خود استفاده نماید. ما در این قسمت قصد داریم به نقش هوش تجاری در کسب‌وکار شما بپردازیم و اهمیت آن را شرح دهیم.

• استفاده از هوش تجاری در اکسل به برنامه‌ریزی بهتر و تجزیه‌وتحلیل مطمئن‌تر کمک می‌کند. طبق تحقیقات انجام گرفته مشخص شده است که 64 درصد سازمان‌ها از اطلاعات حاصل از تجزیه‌وتحلیل به کمک هوش تجاری ایران رضایت بیشتری داشته‌اند.
• استفاده از این تکنولوژی باعث شده که دقت در محاسبات و اطلاعات حاصل از داده‌های اولیه تا 56 درصد افزایش یابد.
• بخش پیش‌بینی فروش نیز از BI بی‌بهره نمانده و با استفاده از آن نتایج بهتری کسب کرده است و در این زمینه تا 57 درصد نیز افزایش نرخ سوددهی داشته است.
• یکی دیگر از بخش‌های مهمی که در میزان فروش شرکت‌ها موثر است بحث قیمت‌گذاری است. با استفاده از قیمت‌هایی که توسط هوش تجاری bi تعیین شده، فروش شرکت‌ها به طور متوسط تا 27 درصد افزایش‌یافته است.

کدام ابزار هوش تجاری بهترین است؟

ابزارهای زیادی برای کاربرد هوش تجاری بهتر وجود دارند که باید باتوجه‌به نیاز خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید. به دلیل اینکه نقش هوش تجاری در کسب‌وکار شما بسیار مهم است، قصد داریم شما را با مهم‌ترین معیارها برای انتخاب ابزار مناسب آن آشنا کنیم. هنگامی که یک راه‌حل موثر که توسط Business Intelligence ارائه شده است در سازمان مورداستفاده قرار می‌گیرد، تصمیم‌های بهتری اخذ خواهد شد که به پیشرفت شرکت کمک می‌کند. در ادامه مهم‌ترین معیارها در انتخاب ابزار و سیستم هوش تجاری را ارائه می‌دهیم.

• باید بدانید کدام سیستم گزارش دقیق در اختیار شما قرار داده و به اندازه‌گیری KPI و بالابردن بازده عملیات می‌انجامد.
• توقعات خود را از سیستم مشخص کنید و از آن‌ها یک فهرست تهیه نمایید.
• نوع اطلاعات دریافتی مانند نمودار، تصویر، گزارش کتبی و… را مشخص کنید.
• آیا به داده‌کاوی پیچیده نیاز دارید یا معمولی؟
• برای ذخیره‌سازی و تحلیل داده‌ها به استفاده از فضای ابری تمایل دارید یا انواع هارددیسک؟
• لیست سوالاتی که باید از مشتری یا خود شما پرسیده شود را تنظیم کنید تا در محدودکردن گزینه‌های موردنظر به شما کمک کند.

برخی از بهترین ابزار که از لحاظ رتبه‌بندی کلی در جایگاه برتری قرار دارند شامل Power BI، Oracle Analytics Cloud، میکرو استراتژی، Spotfire، Qlik Sense، Sas Visual Analytics، دومو وغیره می‌شود.

انواع هوش تجاری چیست؟

همان‌طور که باگذشت زمان تکنولوژی در حال پیشرفت و تغییر است، سیستم هوش تجاری نیز دستخوش تغییرهایی شده و به ایجاد نوع جدیدی از آن منجر شده است. به گونه اولیه هوش تجاری سنتی گفته می‌شود زیرا با نمونه پرطرف‌دار امروزی کمی متفاوت است. معایب هوش تجاری سنتی باعث شد که در برنامه‌ریزی آن تغییراتی اعمال شود و آن را کمی به‌روز کنند.

هوش تجاری BI مدرن در همه بخش‌های سازمان در دسترس خواهد بود و به افراد مجاز امکان ورود به سیستم را می‌دهد. کاربر می‌تواند در هر لحظه به اطلاعات موردنیاز خود دسترسی داشته باشد و بدون مانع، گزارش و داشبورد موردنیاز خود را ایجاد نماید. به روش‌هایی که این نوع سیستم در اختیار کاربر قرار می‌دهد، خود خدمت گفته می‌شود. با ورود به سیستم و دسترسی به داده‌ها با اطلاعات قابل‌فهم و کارآمد روبه‌رو می‌شوید. برای آشنایی با ویژگی‌های سیستم هوش مصنوعی تجاری مدرن، ادامه مقاله را مطالعه کنید.

• پاسخ سوالات مهم کسب‌وکار را به تصمیم‌گیران ارائه می‌دهد.
• همه فعالیت‌های شرکت را با استراتژی خاصی هماهنگ و مشخص می‌کند.
• زمان صرف شده برای ورود به سیستم و اعمال تغییرات در داده‌ها را کاهش می‌دهد.
• بینش خوب و عمیقی درباره اطلاعات مشتریان به دست می‌آورد.
• برای ترقی مداوم سیستم، داده‌ها بر اساس زمان و مقایسه ویژگی‌های آن‌ها مرتب‌سازی می‌شوند.
• به شناسایی بخش‌های مختلف سازمان و تعیین بودجه مناسب برای آن‌ها جهت کاهش هزینه می‌پردازد.
• با بالا بردن سرعت انجام محاسبات به اختصاص زمان به انجام کارهای مهم پرداخته و باعث افزایش بهره‌برداری داخلی می‌شود.

نمونه‌ای از سیستم هوش تجاری

حال که با بسیاری از خصوصیات و اطلاعات مربوط به هوش تجاری آشنا شده‌اید، وقت آن رسیده که با یکی از ابزار آن نیز به طور دقیق آشنا شوید. PowerMetrics یکی از ابزار هوش مصنوعی تجاری سبک است که به‌راحتی می‌توانید از آن استفاده نمایید. با این روش تصمیم‌هایی قاطعانه گرفته می‌شود که همگی آن‌ها با کمک بررسی داده‌ها انجام‌گرفته است.

PowerMetrics یکی از بهترین ابزار برای افراد تازه‌کار است که با استفاده از آن به تجزیه‌وتحلیل داده‌ها پرداخته و تجارب خوبی کسب کنند. در فضای این سیستم داده‌ها به‌صورت اعداد ذخیره می‌شوند و شما می‌توانید با سرعتی بالا اطلاعات موردنیاز خود را استخراج کنید و به تیم تصمیم‌گیرنده ارائه دهید.

ابزارها و تکنیک‌های هوش تجاری

در هوش تجاری از ابزار و تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌شود تا به نتیجه‌های دلخواه منجر شود. در ادامه شما را با برخی از آن‌ها آشنا می‌کنیم.

•  تجسم داده

این تکنیک معمولا برای زمانی کاربرد دارد که داده‌ها به‌صورت اعداد ذخیره شوند زیرا در این صورت تفسیری دشوار اما دقیق خواهند داشت. یکی از راه‌های مطالعه راحت این نوع داده، ارائه آن به‌صورت نمودار است. در این حالت آن‌ها را راحت‌تر می‌توان درک کرد و توضیح داد.

• داده کاوی

در این تکنیک که هوش تجاری در اکسل را نیز در برمی‌گیرد بین داده‌های مختلف یک رابطه آشکار و شناخته شده مشخص می‌شود. این روش برای مشخص‌کردن تجزیه‌وتحلیل خرید، محصولاتی که به‌صورت هم‌زمان خریداری می‌شوند و غیره استفاده می‌شود. می‌توان از این تکنیک در بانکداری، پزشکی و سایر صنعت‌ها استفاده کرد.

•  گزارش‌نویسی

در این تکنیک با طراحی، زمان‌بندی، بررسی عملکرد، میزان فروش، مطابقت داده‌ها و ذخیره اطلاعات بخش‌های مختلف به کاربر کمک می‌شود. اطلاعات حاصل از گزارش به‌دست‌آمده به پشتیبانی از تصمیم‌های مدیریت و نحوه برنامه‌ریزی برای آینده می‌پردازد. این اطلاعات به بخش‌های روزانه، هفتگی، ماهیانه و سالیانه تقسیم‌بندی می‌شوند.

•  پیش‌بینی

همه داده‌هایی که در سازمان‌ها وجود دارند، از نوعی برچسب زمانی نیز برخوردارند. استفاده از این داده‌ها بر اساس زمان ثبت آن‌ها، باعث تشخیص رفتار مشتریان، تعیین روابط بین محصولات و نوعی بازاریابی نوین خواهد شد. در نهایت می‌توان از آن‌ها برای تعیین روند کنونی و پیش‌بینی آینده استفاده کرد.

• پردازش تحلیلی آنلاین (OLAP)

مکعب‌های OLAP به نمایش ابعاد بر روی لبه‌های مکعب می‌پردازند که این ابعاد می‌توانند شامل نوع محصول، سن مشتری و… باشند. حال در مکعب‌ها مقادیری ظاهر می‌شود که نشان‌دهنده مواردی چون میزان فروش، ارزش فروش و… است. کاربر قادر خواهد بود که با استفاده از امکانات موجود در سیستم، درون مکعب جابه‌جا شود و روی داده موردنظر تمرکز کند. در مرحله بالاتر کاربر می‌تواند بین مکعب‌ها حرکت کرده و روابط بزرگ‌تر بین داده‌ها را مشاهده و بررسی کند.

• تحلیل آماری

از این تحلیل بیشتر برای بررسی واجد شرایط بودن، پایایی داده‌ها و روابط میان آن‌ها استفاده می‌شود. تحلیل آماری را حتی می‌توان برای تحلیل فاصله اطمینان و بررسی نتایج داده کاوی نیز به کار برد.

چه شرکت‌هایی از هوش تجاری استفاده می‌کنند؟

استفاده از هوش تجاری به هر شغلی کمک می‌کند و فروش آن‌ها را بیشتر می‌کند. با استفاده از BI دسترسی به داده‌ها و بررسی و تحلیل آن‌ها راحت‌تر می‌شود. بسیاری از شرکت‌های بزرگ از این تکنولوژی استفاده کرده‌اند و پیشرفت‌های بزرگی در کار خود مشاهده کرده‌اند. در ادامه به معرفی 3 مورد از این شرکت‌ها و پلتفرم مورداستفاده آن‌ها می‌پردازیم.

• HelloFresh

در این شرکت تولید کیت‌های غذایی، تنظیم گزارش بازاریابی زمان‌بر و ناکارآمد بود. پس از استفاده از هوش تجاری ایران یک سیستم خودکار برای تنظیم گزارش در نظر گرفته شد. با انجام این کار بین 10 الی 20 ساعت در زمان کارکنان قسمت گزارش‌دهی صرفه‌جویی کرد. از طرفی باعث قدرتمند شدن تیم‌های بازاریابی شرکت شد و بر اساس رفتار مشتریان، آن‌ها را به سه دسته مختلف تقسیم‌بندی کرد.

با اعمال این روش به جزئیات بیشتر توجه شد و نرخ تبدیل آن‌ها بهبود یافت. در نهایت آن‌ها نه‌تنها مشکل گزارش‌نویسی خود را حل کردند بلکه به رکوردهای جدیدی در سودآوری و جذب مشتری رسیدند.

• REI

این شرکت که یک تعاونی خرده‌فروشی است، برای ردیابی معیارهایی که در عضویت مورد بررسی قرار می‌گیرند و حجمی حدود 90 ترابایت دارند با مشکل مواجه شد. این شرکت برای حل مشکل خود از نوعی هوش مصنوعی استفاده کرده است و با کمک آن به تجزیه‌وتحلیل داده‌های عضویت تعاونی پرداخت. نتیجه حاصل از این داده‌ها به صاحبان کسب‌وکار کمک کرد که متوجه شوند بیشتر در بخش خرده‌فروشی ملات و آجر سرمایه کنند یا در بخش تجارت الکترونیک. نتیجه حاصل باعث بالارفتن میزان رضایت مشتری از این شرکت شد.

مدیر قسمت مشتری این شرکت اعلام کرده که با جذب اعضای جدید و استفاده از پلتفرم هوش تجاری به دسته‌بندی مشتریان خود پرداخته است. این امر به آن‌ها در انتخاب روش حمل بار، حفظ اعضای قدیمی و جذب اعضای جدید کمک کرده است.

• بطری‌سازی کوکاکولا

شرکت CCBC که به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری کوکاکولا شناخته می‌شود که به‌صورت مستقل عمل می‌کند با دسترسی به داده‌های مربوط به فروش و انجام عملیات آنی در هر لحظه با مشکل مواجه بود. برای حل این مشکل به استفاده از تکنیک‌های هوش تجاری روی آورد. با این سیستم، عملیات گزارش‌دهی به‌صورت اتوماتیک انجام گرفت که باعث شد در زمان این تیم حدود 260 ساعت در سال صرفه‌جویی شود.

در این شرکت همه سیستم‌های موجود کاملا یکپارچه شدند و دسترسی را برای تمام اعضای اصلی تیم راحت کرد. این سیستم از راه داشبوردهای موبایلی، داده قسمت مدیریت روابط با مشتری را به‌صورت کارآمد، به‌موقع و  کاملا خوانا در اختیار تیم فروش بخش میدان باز قرار داد.

استفاده از اتوماسیون گزارش باعث به‌وجودآمدن یک همکاری کارآمد بین اعضای بخش IT با اعضای سایر بخش‌ها شد. حال به‌جای استفاده از انواع گزارش دستی که خالی از خطا نیستند، از گزارش‌های خودکار استفاده می‌شود که استراتژی‌های خاصی را در سازمان به وجود آورده‌اند.

کلام آخر

استفاده صحیح از تکنولوژی همیشه باعث بهبود روند کارها می‌شود. هوش تجاری یکی از بهترین اختراعات بشر است که در رونق شرکت به کمک بسیاری از صاحبان کسب‌وکار آمده است. آیا می‌دانید آینده هوش تجاری چگونه است و تکنیک‌های هوش تجاری چگونه به پیشرفت کسب‌وکار و بالارفتن فروش شما کمک می‌کنند؟