امنیت سایبری به مجموعه کارهایی گفته می‌شود که از انواع وسایل الکترونیک مانند سرورها، دستگاه تلفن و غیره در برابر حملات خرابکاری دیگران محافظت می‌کند. از این علم با نام‌هایی چون امنیت فناوری اطلاعات یا امنیت اطلاعات الکترونیکی نیز یاد می‌شود. اهمیت وجود این موضوع زمانی مشهود شد که خرابکاری‌های الکترونیکی افزایش یافت و افراد و سازمان‌های زیادی را دچار ضرر کرد. با استفاده از این تکنولوژی می‌توانید از سرقت اطلاعات الکترونیک خود جلوگیری کنید.
زمینه‌های کاربرد امنیت سایبری
به دلیل گستردگی زمینه‌های کاربرد امنیت و جرایم سایبری، آن را به دسته‌های کوچک‌تری تقسیم کرده‌اند که در ادامه شما را با آن‌ها آشنا می‌کنیم.
-
امنیت شبکه
در این دسته شبکه‌های کامپیوتری در برابر نفوذ و حمله مهاجمان ایمن می‌شوند. این حمله‌ها ممکن است توسط یک بدافزار جهت ایجاد خرابکاری یا توسط یک هکر جهت دست‌کاری اطلاعات و به سرقت بردن آن‌ها صورت بگیرد. روش‌های پیشنهادی برای حفظ امنیت شبکه:
- جلوگیری از ورود اضافه افراد
- اعمال رمز ورود جدید
- استفاده از انواع آنتی‌ویروس
- استفاده از فایروال
- فعال‌کردن حالت ناشناس روی سیستم
- نظارت بر دسترسی افراد به اینترنت
- استفاده از روش‌های رمزگذاری
-
امنیت برنامه‌ها
وظیفه این بخش ایجاد امنیت کافی برای انواع دستگاه و نرم‌افزار است. درصورتی‌که یک برنامه مورد دسترسی افراد دیگر قرار گیرد، امنیت اطلاعات و داده‌های موجود در آن نیز با خطر امنیتی مواجه خواهد شد؛ به همین دلیل معمولا پیش از اینکه یک برنامه نصب شده و داده‌ها به آن منتقل شوند، زمینه امنیت آن را فراهم می‌کنند.
-
امنیت اطلاعات
وظیفه تامین امنیت داده‌ها و اطلاعات پیش از انتقال به نرم‌افزار، حین تجزیه‌وتحلیل و پس از ارائه اطلاعات موردنیاز، توسط این بخش فراهم می‌شود.
-
امنیت عملیات
عملیاتی که روی داده‌ها و اطلاعات انجام می‌گیرد نیز به‌صورت جداگانه تامین می‌شود. بررسی مجوز ورود هر کاربر، محل ذخیره‌سازی داده‌ها، نحوه ذخیره‌سازی اطلاعات و چگونگی به اشتراک گذاشتن آن‌ها شرح وظایف دقیق حفظ امنیت عملیات است.
-
بازیابی اطلاعات پس از حمله و حفظ کسب‌وکار
گاهی بدافزارها و هکرها از هر سدی عبور کرده و باعث خرابکاری در بخش الکترونیک سازمان می‌شوند. شرکت‌ها برای این وضعیت باید از سیستمی استفاده کنند که به آن‌ها در بازیابی اطلاعات ازدست‌رفته کمک کند. در این صورت بدون واردآمدن ضربه‌ای بزرگ، شرکت به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
-
آموزش کاربران
هریک از افراد می‌توانند به‌صورت خواسته یا ناخواسته ویروس الکترونیکی وارد سیستم کنند به همین دلیل پیش از اینکه هر کاربر به سیستم اطلاعاتی شرکت دسترسی داشته باشد، باید آموزش لازم را دریافت کند. حذف ایمیل و پیام‌های ناشناس و مشکوک، عدم اتصال حافظه همراه مانند هارد یا فلش مموری به دستگاه از جمله این موارد آموزشی است.
پدر امنیت سایبری کیست؟
شخصی به نام آگوست کرکهفس که استاد زبان‌شناس آلمانی بود در فوریه سال 1883 یک مقاله عجیب در مجله منتشر کرد. در مقاله به این مورد اشاره کرد که برای ارسال تلگراف باید از یک سری الگوریتم خاص استفاده شود که برای همه قابل‌فهم نباشد. در پی استقبال از این طرح، امروزه همه ما با این الگوریتم خاص تحت عنوان نام کاربری و گذرواژه آشنایی داریم. به‌کاربردن این تکنولوژی باعث شد که امنیت اطلاعات تا حدی در فضای الکترونیکی حفظ شود.
انواع امنیت سایبری
پوشش فضای مجازی موضوعی گسترده است. در ادامه مقاله، انواع اصلی امنیت سایبری را مرور خواهیم کرد.
-
تکامل حفظ امنیت سایبری
با پیشرفت علم و به‌وجودآمدن تکامل در اینترنت و انواع عملیات وابسته به آن، حوزه امنیت سایبری نیز برای مقابله با انواع خرابکاری باید هر روز پیشرفت کافی را داشته باشد.
-
اینترنت اشیا (IOT)
یکی از راه‌هایی که به بدافزارها و هکرها اجازه دسترسی به اطلاعات را می‌دهد، دستگاه‌های متصل به اینترنت افراد عادی است. این دستگاه‌ها حتی می‌توانند شامل تلویزیون‌ها و سیستم‌ها صوتی هوشمند متصل به اینترنت نیز باشند. درصورتی‌که هکرها توسط یکی از دستگاه‌ها به وای‌فای منزل یا محل کار شما برسند، به‌راحتی قادر خواهند بود همه اطلاعات شما شامل کارت بانکی، حساب‌های کاربری در بورس و… را هک کرده و از آن‌ها سو استفاده کنند.
-
انفجار داده‌ها
این عنوان مربوط به کتابی است که توسط مایکل چرتوف (وزیر پیشین امنیت داخلی USA) در سال 2019 نوشته و در آن نسبت به ذخیره اطلاعات در دستگاه‌های متصل به اینترنت هشدار داده است. امروزه اگر یک دستگاه الکترونیک متصل به اینترنت هک شود، همه اطلاعات موجود در آن مانند رمز‌ها، عکس‌ها، سندها و… به‌راحتی در سیستم هکر کپی می‌شوند. به همین دلیل شرکت‌ها باید برای اطلاعات خود که در دستگاه‌های متصل به اینترنت ذخیره می‌شوند، تدابیری امنیتی خاصی بیندیشند.
-
امنیت الکترونیک در زیرساخت‌های مهم
برخی زیرساخت‌های مهم کشور مانند سیستم بیمارستانی، چراغ راهنمایی‌ورانندگی، شبکه آب و… که همگی برای راه‌اندازی به اینترنت نیاز دارند، هر لحظه تحت خطر حمله سایبری قرار دارند. همچنین به دلیل اتصال تعداد بالای سیستم‌ها، هک یک مورد می‌تواند به ایجاد ناامنی در سایر موارد شود؛ بنابراین این زیرساخت‌ها به امنیت بسیار بالایی برای حفاظت در برابر حملات سایبری نیاز دارند.
برای حفظ امنیت این سیستم‌ها باید ابتدا نقاط ضعف هر بخش شناسایی شده و تقویت شوند. در نهایت اگر با وجود همه احتیاط‌ها باز هم مورد حمله قرار گرفتند، باید از پشتیبانی مناسب برای در دست گرفتن دوباره مدیریت سیستم و بازگردانی اطلاعات ازدست‌رفته برخوردار باشند.
-
امنیت ابری
به دلیل اینکه بیشتر سازمان‌ها و برخی افراد به سمت استفاده از هوش مصنوعی برای کسب‌وکار خود کشیده شده‌اند، به فضای زیادی برای ذخیره اطلاعات خود نیاز دارند. به همین دلیل استفاده از فضای ابری طرف‌داران زیادی پیدا کرده است. استفاده از تکنولوژی‌های چون هوش تجاری، انبار داده و… که برای تامین داده‌های یک شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرند، داده‌ها را از منابع مختلف جمع‌آوری می‌کنند که ممکن است هر یک از آن‌ها به ویروس آلوده باشند.
استفاده از ابزار مناسب جهت تامین امنیت فضای ابری و حذف داده‌ها مشکوک و حاوی ویروس از جمله کارهایی است که شرکت‌هایی چون آمازون و مایکروسافت آژور روی آن کارکرده‌اند و خدمات مناسبی در این زمینه ارائه کرده‌اند. با استفاده از پلتفرم‌های تامین امنیت در تمام قسمت‌های سیستم خود، از حفظ امنیت آن اطمینان حاصل کرده و با آسودگی خاطر به کسب‌وکار خود ادامه دهید.
آسیب‌پذیری امنیت سایبری چیست؟
آسیب‌پذیری امنیت سایبری به این معنی است که سیستم شما در جای خاصی نقطه‌ضعف دارد. به بیان ساده می‌توان گفت شکاف‌هایی در حصار امنیتی برخی سازمان‌ها وجود دارد که نقطه خوبی برای نفوذ افراد خارجی است و به این درزها نقاط آسیب‌پذیری امنیتی گفته می‌شود.
اگر به طور تخصصی بخواهیم میزان امنیت یک سازمان را بررسی کنیم، می‌توان گفت که امنیت سایبری در شبکه‌های هوشمند به‌اندازه مقاومت نقطه‌ضعف آن سیستم مستحکم است؛ یعنی تا جایی که نقطه‌ضعف سیستم شما در برابر عوامل خارجی مقاومت کند، امنیت اطلاعات شما حفظ می‌شود. به این نقطه‌ضعف موجود، آسیب‌پذیری سیستم امنیت فناوری اطلاعات گفته می‌شود.
درصورتی‌که سیستم امنیتی شما آسیب‌پذیر باشد، ممکن است با دو وضعیت روبه‌رو شوید. برای اینکه قادر باشید تصمیم مناسبی جهت استفاده از سیستم پشتیبانی اخذ کنید، باید با هر دو احتمال آشنا باشید. در حالت اول که تهدید نامیده می‌شود فرد غیرمجاز قصد دارد باهدف خاصی از نقطه‌ضعف سیستم شما استفاده کرده و به آن نفوذ کند اما موفق به انجام این کار نمی‌شود. این عمل معمولا به‌صورت انتشار ویروس در دستگاه، ایجاد پارازیت در داده‌ها و… انجام می‌شود.
در حالت دوم که به آن بهره‌برداری گفته می‌شود، فرد غیرمجاز پس از یافتن نقطه‌ضعف از آن استفاده کرده و به سیستم نفوذ می‌کند. در این حالت فرد می‌تواند به هدف خود رسیده و خرابکاری موردنظر را بر روی سیستم شما اعمال کند.
انواع اصلی آسیب‌پذیری در امنیت سایبری
حال که با مفهوم آسیب‌پذیری امنیتی آشنا شدید، باید درباره انواع آن نیز اطلاعات لازم را داشته باشید تا قادر باشید به نحو صحیح از آن برای افزایش امنیت الکترونیک اطلاعات خود بهره ببرید.
-
دفاع معیوب
در این نوع آسیب شما امنیت سیستم خود را بالا برده‌اید اما آن را به‌اندازه کافی قدرتمند نکرده‌اید و روزنه‌هایی در این سیستم باقی‌مانده است. برای اینکه با چنین مشکلی مواجه نشوید باید از انواع مجوز، تشخیص هویت و رمز برای ورود به سیستم استفاده نمایید. درصورتی‌که از این موارد به نحو صحیح استفاده کنید دیگر دچار توهم امنیتی نخواهید شد و از اطلاعات خود در برابر انواع حمله سایبری محافظت می‌کنید.
-
وجود ضعف در مدیریت منابع
زمانی با این آسیب‌پذیری مواجه می‌شوید که در قسمت‌هایی چون ایجاد منابع، دریافت و انتقال اطلاعات و… سیستم شما دارای ضعف باشد. سرریز شدن بافر، استفاده از تکنیک خطرناک و… از جمله آسیب‌هایی است که ممکن است به سیستم شما وارد شود.
-
وجود ارتباط ناامن درون سیستم
اگر امنیت لازم درون سیستم و شبکه سازمان شما برقرار نباشد، آسیب‌پذیری آن نقطه شدت بالا رفته و ممکن است در معرض تزریق SQL، تغییر مقصد اطلاعات و… قرار گیرد.
اگر از سیستم امنیتی قدرتمندی برخوردار باشید و به‌صورت کاملا ایمن از داده‌ها و اطلاعات خود استفاده کنید، درصد آسیب‌پذیری سیستم شما بسیار پایین می‌آید. طبق تحقیقات انجام شده، 3 نوع آسیب‌پذیری وجود دارد که در دهه گذشته بیشتر موردتوجه مهاجمان قرار گرفته است. این سه نوع آسیب‌پذیری را به شما را معرفی کرده و راه جلوگیری از ایجاد آن‌ها نیز بیان کرده‌ایم.
-
احراز هویت ناقص
درگذشته احراز هویت بدون رمزگذاری انجام می‌شد به همین دلیل بیشتر مورد حمله قرار می‌گرفت. در این صورت مهاجمان می‌توانستند به هک هویت یکی از اعضا پرداخته و از اطلاعات بیان شده در جلسات شما سو استفاده کنند. امروزه بیشتر از احراز هویت رمزدار استفاده می‌شود اما بهتر است بازهم نسبت به امنیت این نوع ارتباط توجه کنید.
احراز هویت رمزدار در دو نوع متداول وجود دارد که یکی نام کاربری و رمز عبور و دیگری احراز هویت بیومتریک که بر دریافت رمز عبور یکبار مصرف مبتنی است.
-
تزریق
برخی کدهای مخرب ممکن است به همراه یک برنامه که قصد نصب آن را دارید، وارد سیستم شما شود. در صورت وقوع چنین اتفاقی حتی امنیت سیستم پشتیبانی و تمام سیستم‌های متصل به سامانه شما نیز به خطر خواهد افتاد. بهتر است در تهیه و منبع برنامه کاربردی موردنیاز خود دقت کنید.
-
اشتباه در ساختار سیستم امنیتی
اگر در پیکربندی امنیت سایبری سیستم‌های کنترل صنعتی اشتباهی رخ دهد، یک فرصت نفوذ مناسب برای مهاجمان ایجاد خواهد شد. درصورتی‌که ساختار امنیت سیستم شما قدرتمند باشد، از دسترسی افراد غیرمجاز به سیستم و داده‌های موجود در آن جلوگیری خواهد کرد.
پنج اصل کلیدی امنیت سایبری چیست؟
در امنیت سایبری اطلاعات باید چندین نکته کلیدی را رعایت کنید تا دچار مشکل نشوید. در ادامه 5 مورد از مهم‌ترین عوامل را بیان خواهیم کرد.
- اولین گام این است که کارشناس خبره در زمینه حفظ امنیت سایبری، مسئولیت نظارت بر پروژه را عهده‌دار شود.
- نوع و قابلیت همه سیستم و اطلاعات موجود در آن را تعیین کنید.
- ویژگی‌های مربوط به سیستم از جمله محرمانه بودن اطلاعات و… مشخص و بایگانی شود.
- فرایند مورد نیاز درباره مدیریت ریسک امنیتی باید در چارچوب سازمانی قرار داده شود.
- قبل از اینکه سیستم و برنامه‌ها اجرا شوند، خطرات امنیتی آن شناسایی شود و در حین کار نیز به بررسی آن بپردازید. در صورت مشاهده هر مورد آن را ثبت کرده و برای رفع آن کارهای لازم را انجام دهید.
پردرآمدترین مشاغل امنیت سایبری
به‌طورکلی امنیت سایبری در شبکه‌های هوشمند جز پردرآمدترین شغل‌ها است اما خود آن نیز به وظایف مختلف تفکیک می‌شود. در ادامه شما را با چند مورد از پردرآمدترین شغل‌های مربوط به این علم آشنا می‌کنیم.
-
متخصص باگ وانتی
برخی شرکت‌ها با ارائه طرحی به نام پاداش باگ به افراد این اجازه را می‌دهند که نقاط آسیب‌پذیر سازمان آن‌ها را پیدا کنند. این امر یک معامله دو سر برد است! اگر یک هکر موفق به هک کردن بخشی از سیستم سازمان موردنظر شود، باعث شناسایی نقطه‌ضعف آن شرکت شده و مدیران به رفع سریع آن می‌پردازند. از طرفی هکر هم مبلغ قابل‌توجهی به‌عنوان پاداش از شرکت موردنظر دریافت می‌کند. ممکن است درآمد این افراد بیش از 500000 دلار در سال باشد.
-
افسر ارشد امنیت اطلاعات (CISO)
چنین افرادی مسئولیت تامین امنیت اطلاعات سازمان‌ها را برعهده دارند و هرساله جز سرآمدترین افراد قرار می‌گیرند. به طور میانگین حقوق دریافتی در این شغل حدود 158939 دلار است و بازه دریافتی آن‌ها بین 140000 تا 300000 دلار است. برخی افراد که در کار خود بسیار خبره باشند ممکن است تا 500000 دلار در سال نیز دریافت کنند.
-
مهندس ارشد رشته امنیت نرم‌افزار
درصورتی‌که افراد متخصص در کدنویسی و برنامه‌نویسی از نوعی مهارت رهبری برخوردار باشند به آن‌ها نژاد نادر گفته می‌شود. حقوق دریافتی برای این افراد حدود 225000 دلار در سال است.
-
مهندس بخش فروش امنیت فناوری اطلاعات
کارهای مربوط به حوزه امنیت سایبری تنها به نصب و استفاده از آن ختم نمی‌شود بلکه فروش این فناوری نیز شغل مهمی است. مهندسانی که به فروش برنامه امنیت می‌پردازند حدودا 180000 تا 220000 دلار در سال دستمزد دریافت می‌کنند.
-
معمار امنیت سایبری اطلاعات
به دلیل اینکه سازمان‌ها معمولا افرادی با مدرک کارشناسی ارشد را برای این کار استخدام می‌کنند، درآمد آن‌ها حدودا 129000 دلار در سال است. اگر افراد به‌عنوان یک ناظر بر عملیات‌های اجرایی در شرکت نیز عمل کنند دستمزد آن‌ها به طور میانگین تا 140820 دلار در سال افزایش خواهد یافت.
بوت کمپ سایبری چیست؟
بوت کمپ سایبری به مجموعه آموزش‌هایی گفته می‌شود که طی آن افراد در سطح ابتدایی امنیت سایبری اطلاعات را می‌آموزند و برای مراحل بالاتر آماده می‌شوند. این کلاس‌های آموزشی توسط برخی شرکت‌های خصوصی یا آکادمی‌ها برگزار می‌شود و در یک دوره حدودا یک‌ساله به افراد مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد اهدا می‌کند.
هزینه بوت کمپ امنیت سایبری چقدر است؟
بوت‌کمپ‌ها توسط سازمان‌های مختلفی برگزار می‌شود به همین دلیل شرایط و امکانات مختلفی در اختیار افراد قرار می‌دهند. این امکانات که می‌توان آن‌ها را در دودسته کوتاه‌مدت و بلندمدت دسته‌بندی کرد، در تعیین هزینه پرداختی افراد تاثیرگذارند. در ادامه برخی از مهم‌ترین عوامل در تعیین شهریه را شرح داده و مبلغ تقریبی مورد نیاز برای آن را اعلام می‌کنیم.
-
شهریه
کمترین شهریه دریافتی برای حضور در دوره بوت کمپ 9000 دلار و بیشتری مقدار برای آن 20000 دلار است. برخی از مراکز این امکان را فراهم می‌کنند که دانشجو شهریه را به‌صورت ماهیانه پرداخت کند اما در برخی دیگر باید همه هزینه را پیش از شروع کلاس‌ها پرداخت کرد. به‌عنوان‌مثال دانشجویان برای حضور در کلاس‌های مرکز Flatiron می‌توانند در ابتدا 500 دلار به‌حساب مدرسه واریز کنند و بقیه مبلغ را در 12 ماه بدون اضافه‌شدن هیچ سودی پرداخت کنند.
دانشجویانی که قصد شرکت در کلاس‌های دانشگاه دنور یا Springboard را دارند، می‌توانند مبلغ موردنیاز برای شهریه را به‌صورت ماهیانه به‌حساب مرکز موردنظر واریز کنند.
-
ثبت‌نام و برنامه‌های خارج از کلاس
برای ثبت‌نام در دوره باید مقداری هزینه بپردازید. بوت‌کمپ‌ها خلاف سایر کلاس‌های آموزشی هزینه اضافی زیادی برای فعالیت‌های خارج از کلاس نیاز ندارد اما ممکن است مجبور به پرداخت هزینه‌هایی شوید که مخفیانه به سراغ شما آمده‌اند.
-
وسایل و تجهیزات اولیه
به دلیل این که این دوره‌ها معمولا کلاس‌های آنلاین نیز دارند باید یک سیستم (ترجیحا لپ‌تاپ) و یک نقطه اتصال اینترنت پرسرعت داشته باشید. برخی مراکز استفاده از منابع باز را برای آموزش انتخاب می‌کنند اما برای برخی دیگر این‌گونه نیست؛ بنابراین باید هزینه‌هایی برای تهیه منابع آموزشی نیز در نظر بگیرید.
-
حمل‌ونقل و مسکن
گاهی ممکن است برای حضور در کلاس‌های بوت کمپ مجبور شوید که در یک شهر دیگر اقامت کنید به همین دلیل برای اقامت در خوابگاه یا منزل جدید باید مبلغی را پرداخت کنید. اگر برای حضور در کلاس باید از وسیله نقلیه استفاده کنید، هزینه‌ای دیگر با سایر هزینه‌های شما اضافه خواهد شد. البته برخی مراکز تسهیلاتی را برای این منظور به دانشجوی خود پرداخت می‌کنند.
-
هزینه آموزش دیدن در بوت کمپ
درصورتی‌که از امتیازاتی چون بورسیه برخوردار باشید، هزینه‌های آموزش شما کمتر خواهند شد. پرداخت وام، انواع طرح پرداخت هزینه، طرح حمایت کارفرما، مزایای مخصوص افراد نظامی و… از جمله خدمات مراکز برای کمک به افراد در پرداخت هزینه‌های آموزش است.
کلام آخر
استفاده از امنیت سایبری برای حفظ کسب‌وکار‌های امروزی بسیار ضروری است زیرا در هر لحظه ممکن است سیستم‌های یک سازمان مورد حمله سایبری قرار بگیرد. البته اگر چنین اتفاقی نیز رخ بدهد راه‌هایی وجود دارد که از واردآمدن خسارت زیاد جلوگیری کند ما آن را برای شما شرح داده‌ایم. از طرفی یادگیری اطلاعات اولیه مربوط به امنیت در برابر حملات سایبری در مراکز زیادی و در مدت‌زمان کمتر از یک سال انجام می‌گیرد به همین دلیل زمینه یادگیری آن به برای بیشتر افراد وجود شرایط فراهم است؛ بنابراین یا خودتان این علم را آموزش ببینید یا حتما از افراد متخصص در این زمینه برای تامین امنیت کسب‌وکار خود استفاده کنید.
