امروزه مفهوم شایستگی یک عامل مهم در هر صنعت و بازاری محسوب می‌شود و به ابزاری برای تشخیص افراد برتر و شایسته در هر حوزه تبدیل شده است؛ اما تاریخچه شایستگی چیست و این مفهوم از کجا پدید آمد؟ در اینجا نگاهی به پیدایش مفهوم شایستگی می‌اندازیم.
جاسوس‌ها و شایستگی
مانند بسیاری دیگر از دستاوردهای بشر، تاریخچه شایستگی و تئوریزه کردن آن نیز از دل وقایع مربوط به جنگ بیرون آمد. این بار موضوع برمی‌گردد به زمان جنگ سرد بین دو ابرقدرت آن زمان یعنی ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی. رییس جمهور وقت آمریکا، روزولت، پس از آنکه پی برد جاسوس‌های روسی نفوذ قابل توجهی در آمریکا دارند و توانسته‌اند اطلاعات ارزشمندی را از این کشور خارج کنند، تصمیم به مقابله به مثل می‌گیرد و بودجه قابل توجهی را برای تربیت جاسوس‌های آمریکایی اختصاص می‌دهد.
اما پس از مدت‌ها آموزش فشرده جاسوس‌ها و انتخاب برترین افراد برای انجام مأموریت در خاک روسیه، طولی نکشید که تقریباً همه جاسوس‌های آمریکایی لو رفتند و مأموریت آنها با شکست مواجه شد. در اینجا آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که نیاز به تغییر رویکرد اساسی دارند و در این راه از دانشگاه هاروارد کمک گرفتند.
تعریف مثلث شایستگی
نتیجه مطالعات و تحقیقات گسترده این دانشگاه در طول مدت ده سال، به تعریف مثلثی منجر شد که به آن مثلث شایستگی می‌گویند. این مثلث از سه ضلع مهارت، دانش و نگرش شکل گرفته است؛ بنابراین اگر به دنبال یک پاسخ کوتاه برای پرسش شایستگی چیست می‌گردید، باید بگوییم که در کنار دانش و مهارتی که برای انجام یک کار ضروری هستند، وجود نگرش درست و حرفه‌ای نیز عامل فوق‌العاده مهمی است که معمولاً نقش آن نادیده گرفته می‌شود.
با پیدایش مفهوم و تعریف شایستگی، شیوه استخدام نیروها نه تنها در نهادهای اطلاعاتی آمریکا، بلکه در کلیه صنایع با انقلابی عظیم مواجه شد و تا امروز نیز مثلث شایستگی یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص افراد واجد صلاحیت برای مشاغل گوناگون است.
