شایستگی انواع و سطوح مختلفی دارد که میشود به طور کلی آن را به سه سطح تقسیم کرد که هر کدام از آنها نیز زیرشاخههای خود را دارند. در اینجا به شکل مختصر با انواع شایستگی آشنا میشویم:
شایستگی هستهای
شایستگی هستهای به مجموعهای از تواناییهای بنیادی گفته میشود که مختص به یک رشته یا صنعت خاص نمیشوند و همه افراد باید کم و بیش از آن بهره مند باشند. برای مثال پرورش هوش هیجانی یکی از نمونههای بارز شایستگی هستهای محسوب میشود که در داشتن ارتباط مؤثر به افراد کمک میکند.
شایستگی فنی
منظور از شایستگی فنی،دانش و مهارتهایی است که یک فرد در مورد رشته تخصصی خودش دارد. در هر رشتهای مهارتهایی وجود دارند که تسلط به آنها جزو پیش شرطهای فعالیت در آن رشته محسوب میشود و افرادی که به دنبال شایستگی فنی هستند، باید این مهارتها را به خوبی یاد بگیرند.
شایستگی مدیریتی
میشود گفت بالاترین سطح از انواع شایستگی، شایستگی مدیریتی نام دارد. همانطور که از اسم آن پیدا است، این سطح از شایستگی برای افرادی که قرار است نقش مدیر و رهبر را در مجموعه ایفا کنند بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر آن، کسب این سطح از شایستگی میتواند در زندگی شخصی افراد نیز تغییرات مثبتی را به وجود بیاورد. شایستگی مدیریتی دارای چهار زیرمجموعه اصلی است که شامل این موارد میشوند:
1. خودآگاهی
در این نوع از شایستگی، فرد باید نشان دهد که به خوبی نسبت به نقاط ضعف و قوت خود آگاه است و میتواند در مواقع بحرانی، احساسات و هیجان خود را کنترل کرده و بهترین راهکار موجود را تشخیص دهد.
2. مدیریت تیم
بدیهی است که یکی از مهمترین زیرشاخهها در شایستگی مدیریتی، توانایی مدیریت تیم و گروه محسوب میشود. مدیر موفق کسی است که به خوبی افراد تیم تحت هدایت خود را بشناسد و بتواند بدون استفاده از زور و اجبار، به آنها انگیزه بدهد تا برای رسیدن به اهداف گروه تلاش کنند.
3. مدیریت کار
آشنا بودن با جنبههای مختلف یک کار از دیگر ویژگیهای مهم یک مدیر شایسته محسوب میشود. این آشنایی شامل مواردی مثل آشنایی با مراحل روند انجام یک پروژه، جایگاه محصول نهایی در بازار، راههای ارتقا پروسه تولید، توسعه محصول نهایی و مواردی از این دست میشود.
4. توانایی همکاری
مهمترین زیرشاخه در شایستگی مدیریتی مربوط به توانایی ایجاد همکاری با افراد هم رده میشود. یک مدیر موفق باید بتواند نظر مثبت افرادی را که رئیس یا مرئوس او نیستند جذب کند و از فرصتهای همکاری برای رسیدن به اهداف خود استقبال نماید.