زیربنای پیشرفت هر جامعه و تمدنی، کار و فعالیت‌های اقتصادی است؛ اما افراد جامعه با چه انگیزه‌ای به کار و تولید می‌پردازند؟ سهم‌بری نیروی کار و صاحبین سرمایه از فعالیت‌های اقتصادی چقدر است؟ این یکی از پرسش‌های بنیادی و کهن در اقتصاد است که پاسخ آن به عوامل متعددی بستگی دارد.
تجزیه و تحلیل بازار کار به چه شکل انجام می‌شود؟
برای صحبت راجع به بازار کار و مسائل آن، قبل از هر چیز باید مختصات این بازار را بشناسیم و بدانیم که سازوکار آن به چه شکل است. به همین منظور، این تقسیم بندی شش گانه به شما کمک خواهد کرد تا تصویر واضحی از ابعاد بازار کار و چالش‌های آن داشته باشید:
1. چرخه اقتصادی، سپهر زیستی و بازار کار
بازار کار ارتباط تنگاتنگی با سپهر زیستی یک جامعه و چرخه اقتصادی آن دارد. سپهر زیستی خود شامل چهار سپهر اقتصادی، سیاسی، حقوقی و دانایی می‌شود که همه آنها به شکل مستقیم روی بازارکار و مسائل آن تأثیر می‌گذارند. فرهنگ کار یک جامعه و یا روابط سیاسی-اقتصادی کشورها با یکدیگر از جمله مواردی است که در این حیطه بررسی می‌شود.
2. عرضه نیروی کار، خانوارها و جمعیت
جمعیت شناسی و مسائل مربوط به آن دومین عامل مهم در تحلیل بازارکار محسوب می‌شوند. دلیل اهمیت آن این است که نیروی کار یک جامعه، توسط خانوارها عرضه می‌گردند و جمعیت فعال کشور را شکل می‌دهند.
3. تقاضای نیروی کار، تولید کل و بنگاه‌های اقتصادی
تحلیل بنگاه‌های اقتصادی و مسائل مربوط به تولید مثل سهم‌بری از تولید، سومین عامل مؤثر در بازارکار محسوب می‌شود. تمامی تولیدکنندگان اعم از شرکت‌ها و کارخانجات، مزارع، فری لسنرها و… در این بخش مورد مطالعه قرار می‌گیرند. همچنین ارتباط بین تقاضای نیروی کار و عرضه کار نیز یکی از موارد مهم در این بخش است. در صورتی که توازن طبیعی بین این دو برقرار نباشد، بیکاری پدید می‌آید که ما را به مورد چهارم می‌رساند.
4. بیکاری و پیامدهای آن
بیکاری یکی از موضوعات مهم و البته گسترده اقتصاد است که خود دارای زیرشاخه‌های گوناگونی است. در تحلیل بازار کار، آشنایی با بیکاری و پیامدهای آن یک پیش شرط مهم محسوب می‌شود.
5. حقوق و دستمزد پرداختی بنگاه‌ها به نیروی کار و درآمدهای کاری اعضا خانوارها
در بحث سهم‌بری نیروی کار و همچنین سهم‌بری از تولید، تمرکز ما در این مطلب روی این مورد از مواد شش گانه مؤثر بر بازار کار است. تمامی مسائل و چالش‌های مربوط به پرداخت دستمزد، حقوق و مزایای نیروی کار و مسائل مشابه در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند که در ادامه به شکل مفصل آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
6. قوانین، مقررات و نهادهای صنفی ناظر بر بازار کار
بدیهی است که قوانین و چهارچوب‌های قانونی حاکم بر بازار کار و روابط موجود در آن، یکی از موارد مورد مطالعه در بحث تحلیل بازار کار باشد. در ایران این مقوله تحت عنوان روابط کار شناخته می‌شود.
